Περίπτωση ομηρίας: Τι είναι το σύνδρομο της Στοκχόλμης;
Σύνδρομο Στοκχόλμης- Ένα ιδιαίτερο ψυχολογικό φαινόμενο
Όλοι έχουμε ακούσει για το περίφημο “Σύνδρομο της Στοκχόλμης”. Γνωρίζουμε όμως τι ακριβώς είναι και υπό ποιες καταστάσεις εμφανίζεται;
Το Σύνδρομο της Στοκχόλμης είναι μια περίπλοκη κατάσταση κατά την οποία ο θύτης αναπτύσσει συναισθήματα συμπάθειας ακόμα και αγάπης προς τον απαγωγέα-θύτη.
Γιατί όμως το αποκαλούμε σύνδρομο της Στοκχόλμης;
Το σύνδρομο πήρε το όνομά του μετά από μια ληστεία τράπεζας στη Στοκχόλμη της Σουηδίας το 1973. Συγκεκριμένα, δύο ένοπλοι άνδρες εισέβαλαν σε τράπεζα και κράτησαν ομήρους 4 υπαλλήλους (3 γυναίκες και 1 άνδρα) για 6 ημέρες. Την 6η ημέρα, όταν οι αρχές προσπάθησαν να σώσουν τους ομήρους, οι 4 όμηροι προσπάθησαν να βοηθήσουν ώστε να σωθούν οι απαγωγείς τους!
Σημεία του συνδρόμου
- Το θύμα αναπτύσσει θετικά συναισθήματα προς το θύτη και συνήθως εκδηλώνει αρνητικά συναισθήματα προς τους οικείους του (οικογένεια, φίλους κτλ.) ή τις αρχές
- Μπορεί να παρουσιαστεί μια αμφίδρομη εικόνα του συνδρόμου καθώς και ο θύτης μπορεί να αναπτύξει θετικά συναισθήματα προς το θύμα
- Το θύμα υποστηρίζει ή συνεργάζεται με τον θύτη
Γιατί όμως το θύμα να ενδιαφέρεται ή και να αγαπάει τον θύτη του αντί να τον «μισεί» όπως θα ήταν το αναμενόμενο;
Το θύμα σύντομα συνειδητοποιεί ότι ο θύτης του έχει όμοια ανθρώπινα χαρακτηριστικά όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι που γνωρίζει με αποτέλεσμα ο θύτης να φαντάζει μικρότερη απειλή. Μερικά θύματα προκειμένου να σωθούν μοιράζονται προσωπικές πληροφορίες με τον θύτη τους ώστε προκαλέσουν τον οίκτο τους.
Το τραυματικό συμβάν παύει να υφίσταται. Και μετά;
Παρόλο που το τραυματικό συμβάν «έχει τελειώσει» και το θύμα είναι και πάλι ασφαλές, δυσκολεύεται να απορρίψει τα θετικά συναισθήματα που έχουν ήδη δημιουργηθεί για τον θύτη του.
Οι παρακάτω 4 συνθήκες αποτελούν θεμέλιο για την εκδήλωση του Συνδρόμου της Στοκχόλμης:
- Απειλή είτε πραγματική είτε αντιληπτική για τη σωματική ή ψυχολογική υγεία του ατόμου
- Επίδειξη μιας μικρής καλοσύνης ή κάποιων υποχωρήσεων από τον θύτη προς το θύμα.
- Το θύμα δεν έχει άλλες εναλλακτικές.
- Αντικειμενική αδυναμία να ξεφύγουν από την κατάσταση όπως σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει οικονομική αυτονομία
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι το Σύνδρομο της Στοκχόλμης δεν εμφανίζεται σε κάθε περίπτωση ομηρίας ή κακοποίησης.